Kimlik Belgesi Taşımamak Suç Mudur?

Polis ya da Jandarma Görevlisi sizden kimlik sorması halinde haklarınız nelerdir? On beş yaşını ikmal etmiş kişinin kimlik taşıması zorunludur. Bu zorunluluk başta Kabahatler Kanunu’nda, Polis Vazife ve Selahiyet Kanunu’ndan, Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Yönetmeliği’nden kaynaklanmaktadır.

Kimlik belgesi: devletçe kendi vatandaşlarına verilen kişinin kimliğini, kişisel durumunu, hangi devlet vatandaşı olduğunu ispata yarayan resmi belgedir.

Kimlik belgesi denildiği zaman sadece nüfus cüzdanı anlaşılmamalıdır. Kimlik yerine geçen belgeler de kimlik belgesi gücündedir. Örneğin Sürücü Belgesi, Pasaport, Avukat Kimliği gibi…

Suç dediğimiz zaman, Türk Ceza Kanunu veya diğer özel Ceza Yasalarında suç olarak düzenlenen, suç teşkil eden eylem sonucunda kişiye adli para cezası veya hapis cezası şeklinde yaptırımları bulunan eylemleri anlamak gerekir.

Kimlik taşımamak veya bulundurmamak şeklinde Türk Ceza Kanunu’nda veya diğer özel ceza kanunlarında bir hüküm bulunmamaktadır. Dolayısıyla Kimlik taşımamak bir suç teşkil etmemektedir. Ancak suç teşkil etmeyen bu eylemin yaptırımının olmadığı anlamına gelmez. Kişiler kimlik belgesi taşımaması halinde bir takım sınırlama ve yaptırımlara maruz kalabilirler.

Kimlik Belgesi taşımazsam ne olur?; Kişinin üzerinde kimlik belgesi, nüfus cüzdanı, sürücü belgesi, avukat kişilerde avukatlık kimliği gibi kimliğinin tespitine yarar bir belgenin bulunmaması halinde kolluk kuvvetleri tarafından kişiden kimlik belgesinin istenilmesi halinde gösterilememesinin bir takım sonuçları bulunmaktadır.

2559 sayılı Polis Vazife ve Selahiyet Kanunu 4/A maddesi gereğince; polisin belli koşullarda kişileri durdurma ve bu kişilerin kimliğini sorma yetkisi bulunmaktadır.

Benzer şekilde Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Yönetmeliği’nin 46/9. Maddesinde, Jandarmanın durdurma ve kimlik sorma yetkisi düzenlenmiştir.

Polis veya Jandarma tarafından, kimlik bilgisi istenilen kişinin kimlik belgesi, nüfus cüzdanı, sürücü belgesi veya Avukat Kimlik Kartı gibi bir belgeyi ibraz edememesi halinde, kişi kimliğini ispatlayana kadar gözaltına alınabilir. Durum Cumhuriyet Savcısına bildirilir. Kişinin kimliğinin tespiti ile serbest bırakılır.

Dolayısıyla kolluk kuvvetleri tarafından gözaltına alınan kişi kimliği tespit edilinceye kadar hürriyetinden yoksun kalacaktır.

Kimlik belgesini polis veya jandarmaya ibraz etmezsem, kimlik bilgilerimi söylemezsem ne olur?

Polis Vazife ve Selahiyet Kanunu’n 4/A maddesi uyarınca; Kimlik bilgilerini vermekten kaçınan kişi kimliği açıkça tespit edilinceye kadar gözaltına alınır. Bu durumda Cumhuriyet Savcısına bilgi verilir. Kişi kimlik bilgilerini vermemek konusunda ısrarlı olması halinde Tutuklanır.

Aynı yetki Jandarma görevlileri için de geçerlidir.;Ayrıca Kabahatler Kanunu 40. Maddesinde, görevli memurca talep edilmesine rağmen kimlik bilgilerini vermekten kaçınan kişi hakkında İdari Para Cezası’na hükmolunacaktır.

Polis ya da Jandarma Görevlisi benden kimlik sorması halinde haklarım nelerdir?

Şüphelendiğiniz bir durum var ise öncelikle bu kişilerden Polis Kimliği ya da Jandarma görevlisi olduklarına dair bir kimlik belgesi göstermesini talep edebilirsiniz.

Yukarıda da belirttiğimiz üzere gerek Polis Vazife ve Selahiyet Kanunu’n 4/A maddesi, gerekse Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Yönetmeliği‘nin 46/9.. maddesinde:Polis veya jandarma’nın önce kendi kimliğini ibraz etmesi zorunludur.

Durdurma süresi, durdurma sebebine esas teşkil eden işlemin gerçekleştirilmesi için zorunlu olan süreden fazla olamaz. Dolayısıyla kimlik belgenizi ibraz ettikten sonra ve bu belgeyi inceledikten sonra durdurma sebebi kalmadığından ayrılmanıza izin verilmesi gerekir.

Durdurma süresinin uzaması halinde Polis ve Jandarma’nın keyfi olarak hareket ettiğinden hukuka aykırı olacaktır.