TONYA’LI BİLİM ADAMI UYDULARIN BABASI VEFAT ETTİ

Bilim dünyasının önemli isimleri arasında gösterilen Tonya İskenderli Mahallesi'nden olan Prof. Dr. Nejat İnce yaşama veda etti. Nejat İnce babasının görevi nedeniyle 16 Kasım 1928 yılında Bodrum'da doğmuştur. Öncek, gün vefat eden İnce'nin cenazesi Ankara'da ailesinin katılımıyla toprağa verildi.

Hollanda'da 'SHAPE Teknik Merkezi Haberleşme Araştırmaları Bölümü Başkanı' olarak görev yapan Dr. Nejat İnce, önemli araştırmalarıyla dünya literatürüne ismini geçirmiş bir fizikçi, Türkiye PTT İdaresine ve TRT Kurumuna önemli hizmetleri olan bir elektronik mühendisi ve nihayet NATO‘nun otomatik haberleşme sistemlerinin geliştirilmesine ve uydularla haberleşme bilim ve sanatına büyük katkıları olan Uluslar arası bir bilim adamıdır.

Kırka yakın tebliği vardır ve elektromanyetik dalgalar konusunda iki kitabın editörüdür ve uydularla ilgili diğer üç kitaba yazar olarak katkıda bulunmuştur.

Dr İnce. Uluslararası sempozyum başkanlıkları yapmış, Hollanda, İngiltere, Norveç, Almanya, İtalya ve Kanada Üniversite ve Araştırma kuruluşlarında konferans ve dersler vermiştir.

Birçok Uluslararası bilim kuruluşlarının aktif üyesidir.

1966 senesinde kendisine Orta Doğu Teknik Üniversitesi tarafından Profesörlük Unvanı verilmiş, 1972'de ise “Uluslararası haberleşme sistemlerinin geliştirilmesindeki teknik katkıları ve yol gösterici önderliği'' için Amerika'daki "İnstitute of Electrical and Electronic Engineers (İEEE)" tarafından en yüksek payeleri olan "Fellow" unvanı verilmiştir.

Çeşitli NATO ülkelerinden 70 kadar bilim adamı ve mühendisini yönetimi altında çalıştıran Dr. İnce, haberleşme araştırması alanında ve bilhassa uydularla muhaberede Avrupa'nın en geniş imkanlı laboratuvar ve deneme istasyonlarının idareciliğini yapmkıştır.

Bölüm Başkanı olmasından doğan genel sorumluluklarının yanı sıra, propa-gasvon, yörünge mekaniği ve haberleşme teorisi ile ilgili çalışmalarında ve NATO uydularını denemede kullanılan beş deneysel yer uydu istasyonunu idare etmiştir.

Bunlardan en büyüğü, 1960'larda Avrupa'da ilk olarak planı ve kuruluşu Dr. İnce tarafından yapılmıştır.

NATO çerçevesinde NİCS kısa adıyla bilinen ve Dünyanın en büyük, en modern bir haberleşme sistemi olan NATO Tümleşik Haberleşme Sistemi'nin mimarı olarak Dr. İnce gösterilmektedir.

Bu haberleşme sistemi, tüm NATO Avrupası ile Kuzey Amerika'nın bir kısmını kapsayan ve telefon, telgraf, veri haberleşmesinde kullanılan bir sistemdir. (Barış anında olduğu kadar savaşın en ağır şartları altında dahi tatminkar iş görebilecek biçimde tasarımlanmıştır. Sistemde birbirine bağlı ve bilgi işlem yetenekli birçok otomatik santrallar vardır.

Bu santraller kendi aralarında haberleşerek aranan bir şahsın yerini tespit edebilmekte ve şebekede tek bir kanal kalmış olsa bile onu bulup arayan şahsa başlayabilmektedir. Bu sayede aranan kişi abone numarasını değiştirmeden değişik yerlerden sisteme bağlansa bile kendisiyle haberleşmek mümkün olabilmektedir.

Bilindiği gibi, sivil haberleşme ve telefon sistemlerinde bu özellik yoktur.

NATO Tümleşik Haberleşme Sisteminde kullanılacak ve geçen Nisan ayında yörüngeye gönderilmiş olan haberleşme uydusunun bütün teknik özellikleri ve şartnamesi Dr. İnce ve yardımcı ekibi tarafından geniş ayrıntılı deney ve simülasyon çalışmaları sonucunda hazırlanmıştır.

Dr. İnce SHAPE Teknik Merkezi’ne 1961 senesinde girmiş ve Başkanı olduğu Bölümde bilim adamı olarak çalışmaya başlamıştır. İki sene sonra Radyo Araştırma Kısmının başına getirilmiş ve 1968'de şimdiki görevine başlayıncaya kadar çeşitli projeler yapmıştır.

Bunların en mühimi yedi senedir muvaffakiyetle işleyen ve memleketimizde de yer terminali bulunan NATO uydu haberleşme sisteminin planlanıp geliştirilmesidir. Bu sebeple Dr. İnce'ye NATO uydularının babası denmektedir.

Dr. İnce, askeri haberleşmenin gizleme tekniklerinden ilham alarak telefonla konuşurken hayalinde canlanan bir şekli, hattın diğer ucundakine aktarılması konusunda bir cihaz patenti elde etmiştir.

Adına Türkçe olarak "ses-çizici" diyebileceğimiz bu cihaz sayesinde bir telefonun bulunduğu yerde çizilen bir şekil, diğer bir telefonun bulunduğu yerde "de aynen ortaya çıkmaktadır. Bu işlem sırasında bir etkisi olmaksızın rahatça konuşulabilmekte ve ses-çiziciden de hafif bir hışırtıdan başka ses karışmamaktadır.

Yüksek öğrenimini İngiltere'de Birmingham Üniversitesinde, doktorasını yine İngiltere'de Cambridge Üniversitesinde yapan Dr. İnce bütün bu başarılarının kaynağını şu şekilde anlatıyor:

“Muvaffak olmak için çok çalışmak ve azimli olmak gereklidir. Çalışma sevgisini babamdan aldım. Dünyanın en doğru ve en dürüst insanlarından biriydi. Kendisi hakim idi. Zengin bir kütüphanesi vardı ve çok okurdu. Ben de kitaplar içinde doğdum ve büyüdüm. Yaptığım her işi iyi yapma azmi ve inadını memleketim olan Karadeniz’den almış olduğum söylenir! Muvaffak olmak için her işe, kendine güvenerek ve planlı başlamak lazım. Biz ne olursak ancak kendi gücümüzle oluruz. Diğer taraftan, insanın muvaffakiyetinde tesadüfler de rol oynuyor. Çok iyi devlet mekteplerinde okudum. Atatürk devrinin yetiştirdiği inançlı ve vazifeye kendilerini adamış üniversite mezunlarıydı öğretmenlerim. Laboratuvarda deney yapma imkanımız vardı. Kabataş Lisesindeki öğretmenlerim de çok üstün kişilerdi ve bana çok güvenirler ve şahsen uğraşırlardı. Hele devamlı okulda kalan bir fizik hocamız vardı. İstanbul Üniversitesi Doçenti idi. O, benimle çok meşgul olurdu. Bu şekilde ben daha lisede iken Üniversite seviyesinde fen bilgilerini almaya başlamıştım. Hariçte eğitim ve araştırma yaparken de aralarında Nobel ödülü almış bulunan değerli bilim adamlarıyla beraber olacak kadar talihliydim. Böyle bir geçmişle SHAPE Teknik Merkezinde en yüksek mevkiye çıkmak çok zor olmadı. Bunda biraz da bir Türk olarak gururlu batılılara kendini kabul ettirmenin güçlüğünün verdiği normal üstü bir azmin de rolü oldu. Buradaki çalışmaların ve elde ettiğim neticelerde, aralarında vatandaşlarımın da bulunduğu çok seçkin bilim adamlarından oluşan grubumun katkısı gayet tabi çok büyüktür.”

92 yaşında yaşama veda eden İnce, evli ve biri erkek, biri de kız olmak zere iki çocuk babasıdır.

kaynak;Tonyanın Sözü Net